قرآن و جلوه هاى عزّت و آزادگى در نهضت

امام حسین علیه السلام (قسمت سوم)

درخشش هماره نهضت عاشورا
دانشمندان در نگرش به راز صعود و سقوط جامعه ها، برترین و پایدارترین سرمایه جنبشها را احساس عزّت و شخصیت و استقلال اندیشه و ابتکار عنوان می کنند، و می دانیم که استبداد سیاهکار اموى، گوهر کمیاب احساس عزّت و آزادگى و شجاعت و ابتکار را در جامعه کشت و از آن مردم زنده و بالنده،[65] به تدریج گورستانى سرد و خاموش پدید آورد!
کار ذلّتپذیرى و واپسگرایى و فقدان آزادى اندیشه و بیان مردم، به جایى رسید که به هر انحصارگر و زورمدارى ـ که خود را جانشین خدا و پیامبر عنوان می داد و منتقد و مخالف خود را مارک کفر و ارتداد و خیانت مىزد ـ تسلیم می شدند و به خواست او، اطاعت از وى و عمالش را واجب، نقد او را حرام، و همکارى و وفاى به بیعت اورا لازم پنداشته و او را «اولوا الأمر» و صاحب اختیار مال و جان و ناموس و وطن و دین مردم می خواندند!

ادامه مطلب...

قرآن و جلوه هاى عزّت و آزادگى در نهضت

امام حسین علیه السلام (قسمت دوم)

در ادامه مطالب آورده شده در قسمت اول، یازدهمین مورد از نمودهاى عزّت و و آزادگى مورد نظر قرآن در موضعگیرى و عملکرد ترجمان عزّت و آزادگى:

11ـ نفى امان ها و امان نامه ها
هنگامى که تصمیم گرفت تا از کنار خانه خدا به سوى عراق حرکت کند، شمارى از چهره هاى مخالف استبداد، یکى پس از دیگرى به حضورش شرفیاب شده، و از او تقاضا کردند که از رفتن منصرف شود. جالب است که همه آنان، قیام انسانى و عزّتخواهانه او را براى جامعه، حیاتى و سرنوشت ساز می نگریستند، امّا با خیرخواهى و دور اندیشى، دلیل مخالفت خود با آن نهضت روشنگر و تاریخساز را تزلزل و نا استوارى و بى وفایى مردم کوفه از یک سو، و نقدناپذیرى و خشونت بى مهار حکومت از سوى دیگر عنوان می کردند.

ادامه مطلب...

قرآن و جلوه هاى عزّت و آزادگى در نهضت

امام حسین علیه السلام (قسمت اول)

واژه «عزّت» در فرهنگ قرآن و عترت به مفهوم اوج گرفتن به مرحله توانمندى معنوى و اخلاقى و عظمت روح و توسعه شخصیت و آراستگى به مهر و مدارا و صلابت و شکست ناپذیرى روان در برابر باطل و بیداد آمده است.
این قدرت شگرف و شکست ناپذیر، در مرحله نخست از ژرفاى جان انسانِ خودساخته سرچشمه می گیرد و پس از سربرآوردن از رویشگاه خویش، به تدریج در کران تا کران اندیشه و عقیده، زبان و قلم، دست و دیده، گفتار و کردار و برنامه ها و هدف‌ها و روش زندگى او تجلى می یابد و آن گاه به او عظمت و شکوه و معنویت و مهر و مدارا و شکست ناپذیرى می بخشد.
کسى که به این ویژگى انسانى و معنوى آراسته شود، از سویى به راستى تجسم اخلاص وپاکى، حقگرایى و حقپذیرى، فروتنى و بردبارى، صلحجویى و مدارا در ابعاد گوناگون زندگى می شود و در همان حال خود را فراتر از برده منشى و دنباله روى، فراتر از بافتن و شنیدن چاپلوسی ها و ستایش هاى چندش آور و لقب هاى پوشالى و پرطمطراق، فراتر از فرمانبرداری هاى چاکرمنشانه و اهانت آمیز می خواهد.

ادامه مطلب...

مردار و خون و گوشت خوک و آنچه نامى جز نام خدا به هنگام ذبحش برده باشند، و [حیوان حلال گوشت] خفه‏شده، و به ضرب [چوب و سنگ] مرده، و از بلندیافتاده، و شاخ‏خورده و آنچه درندگان از آن خورده باشند، مگر آنچه [به موقع به ذبح شرعى] حلال کنید و همچنین آنچه براى بتان ذبح شده است و نیز تعیین قسمت به کمک ازلام همه بر شما حرام شده است [و پرداختن به هر یک از] اینها نافرمانى است، امروز کافران از دین شما [و بازگشت شما از آن] نومید شده‏اند، لذا از آنان نترسید و از من بترسید، امروز دین شما را برایتان به کمال رساندم و نعمتم را بر شما تمام کردم و دین اسلام را بر شما پسندیدم، اما هر کس در مخمصه‏اى ناچار شود و مایل به گناه نباشد [و از آنچه نهى شده بخورد] بداند که خداوند آمرزگار مهربان است

سوره مبارکه مائده، آیه 3

سال دهم هجرت است، و موسم حج. بیابان حجاز شاهد جمعیت انبوهى است که همه با یک شعار به سوى یک هدف گام بر مى‏دارند.
امسال منظره حج شور و هیجان دیگرى دارد و مسلمانان با اشتیاق و شتاب، منزلهاى بین راه را پشت سر مى‏گذارند و خود را به مکه مى‏رسانند طنین پر تپش لبیک ... لبیک، از بیابان مکه به گوش مى‏رسد، قافله‏ها یکى پس از دیگرى به شهر نزدیک مى‏شوند و حاجیان با لباس احرام، یک رنگ و یک نواخت غبار آلود و اشک ریزان، خود را به حرم امن پروردگار مى‏رسانند و به گرد خانه‏اى که به دست قهرمان توحید، ابراهیم خلیل بنا شده است طواف مى‏کنند.

ادامه مطلب...

امامان علیهم السلام حاملان کتاب خدا

در این مقاله به شرح جمله «وحملة کتاب اللّه» در زیارت جامعه کبیره که جامع‏ترین متن امام‏شناسی است، می‏پردازیم.
سلام بر شما امامان که حامل کتاب خداوند هستید.

برخی این جمله را به معنای این گرفته‏اند که شما عالمان به کتاب الهی هستید، برخی آنرا بدین معنا گرفته‏اند که شما عاملان به قرآن هستید ولی به نظر می‏رسد که مناسب است معنای این جمله را عام بگیریم یعنی هم شما حاملان علم قرآنید و هم عاملان به قرآن و اصولاً عمل بی علم امکان ندارد.

در ابتدا به شرح واژه‏ها و سپس به شرح جمله می‏پردازیم.

ادامه مطلب...

امام علی علیه السّلام فرمود: از پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله شنیدم که فرمود:
"جبرئیل نزد من آمد و گفت: ای محمّد! در امّت تو فتنه‏ای برپا خواهد شد. گفتم: راه بیرون رفتن از آن فتنه چگونه است؟ گفت: کتاب خدا... هرکه خواستار راهیابی از غیر آن شود، خدا او را گمراه خواهد کرد... و آن ریسمان محکم خدا، ذکر حکیم و صراط مستقیم است، که هواها سبب کجی آن نمی‏شود و زبانها سبب اشتباه شدن آن نیست و با تکرار کهنه نمی‏شود و شگفتی‏های آن پایان نمی‏پذیرد و علما از آن سیر نمی‏شوند".

تفسیر عیاشی، ج 1، ص 3

زن در آیینه جلال و جمال(1)

در انسان، اصالت‌ با روح‌ است‌ نه‌ بدن، حال‌ آنکه‌ جنسیت، امری‌ بدنی‌ است‌ و روح‌ و حقیقت‌ انسان، جنسیت‌ ندارد. قرآن‌ نیز معلم‌ روح‌ انسانهاست‌ بنابراین‌ شأن‌ زن‌ و مرد در قرآن، تفاوتی‌ از این‌ حیث‌ ندارند. وقتی‌ روح، موجودی‌ مجرد است‌ که‌ مذکر و مؤ‌نث‌ ندارد و در دین‌ نیز سخن‌ از تزکیة‌ روح‌ می‌باشد و قرآن‌ برای‌ تعلیم‌ و تزکیة‌ جان‌ آدمی‌ نازل‌ شده‌ پس‌ اسلام‌ از حیث‌ کمالات، انسان‌ را تقسیم‌ بر دو نکرده‌ و جنسیت‌ را در عرضِ‌ انسانیت‌ قرار نداده‌ است‌ حال‌ آنکه‌ در تفکر غربی‌ ابتدا انسان‌ به‌ دو نوع‌ تقسیم‌ می‌شود گرچه‌ سپس‌ می‌کوشند این‌ دو را در مسائل‌ تعلیم‌ و تربیت‌ کاملاً‌ شبیه‌ بدانند زیرا در تفکر الحادی، حقیقت‌ انسان، همین‌ بدن‌ است‌ و بدن‌ به‌ دو شکل‌ ساخته‌ شده‌ منتهی‌ هر دو شکل‌ را کاملاً‌ مشابه‌ فرض‌ کرده‌ و حکم‌ واحد در هر دو مورد جاری‌ می‌کنند حال‌ آنکه‌ در مکتب‌ الهی، تمام‌ حقیقت‌ انسان، روح‌ اوست‌ و البته‌ بدن‌ نیز ضروری‌ بوده‌ و احکامی‌ دارد. اگر جسم، نقشی‌ در انسانیت‌ انسان‌ بعنوان‌ تمام‌ ذات‌ یا جزء ذات‌ می‌داشت، ممکن‌ بود تفکیک‌ ارزشی‌ میان‌ انسان‌ مذکر و مؤ‌نث، قابل‌ طرح‌ باشد اما قرآن‌ کریم، حقیقت‌ هر انسان‌ را روح‌ او دانسته‌ و بدن‌ را ابزار می‌داند و آن‌ را که‌ فرع‌ است‌ به‌ طبیعت‌ و خاک‌ و گل، و روح‌ را که‌ اصل‌ است‌ به‌ خدا اسناد می‌دهد و می‌فرماید: «قل‌ الروح‌ من‌ أمر من‌ ربی»(2)
ادامه مطلب...

ویژگی ها و صفات حاجی واقعی(2)

در مقاله حاضر نویسنده با استناد به آیات قرآن، ویژگی ها، و خصوصیات حج گزار واقعی را برشمرده و پیرامون ضرورت بیعت با امام زمان که ولی الله الاعظم و باطن کعبه و حج است سخن گفته است که اینک با هم آن را از نظر می گذرانیم.

ادامه مطلب...

ویژگی ها و صفات حاجی واقعی(1)

در مقاله حاضر نویسنده با استناد به آیات قرآن، ویژگی ها، و خصوصیات حج گزار واقعی را برشمرده و پیرامون ضرورت بیعت با امام زمان که ولی الله الاعظم و باطن کعبه و حج است سخن گفته است که اینک با هم آن را از نظر می گذرانیم.

 ادامه مطلب...

سِرِّ نام‏گذارى عرفات

عرفاب بیابان وسیعى است در چهار فرسخى مکه که حاجیان، ظهر تا غروب روز نهم ذى‏الحجه را در آنجا مى‏مانند. در نام‏گذارى این سرزمین به عرفات جهات گوناگونى ذکر شده است. مرحوم طبرسى شش جهت و فخر رازى ده جهت را بیان کرده است که به برخى از آن اشاره مى‏شود:
1. حضرت ابراهیم علیه السلام در این روز، به آنچه قبلا براى او توصیف شده بود، معرفت و شناخت پیدا کرد.
2. حضرت آدم علیه السلام و حوا در این مکان اجتماع پیدا کردند و یکدیگر را شناختند، پس از آن که از هم جدا بودند.
3. به مناسبت رفعت و علو مکان، این محل بدین اسم نامیده شده است.
4. آنجا جبرئیل مناسک حج را به ابراهیم تعلیم داد و ابراهیم علیه السلام به او گفت: (عرفت عرفت)، شناختم، شناختم.
5. عرفه مشتق از اعتراف است. زیرا حجاج هنگام وقوف در آن به عظمت و جلال الهى، و به فقر و ذلت خود اقرار مى‏کنند و گفته شده که حضرت آدم علیه السلام و حوا در اینجا وقوف کردند و گفتند:

قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أنْفُسَنا وَ إنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرینَ - سوره مبارکه اعراف، آیه 23

مجمع البیان، جلد 2، صفحه 525. تفسیر کبیر، جلد 5، صفحه 190